Sampung Aral na Natutunan ko Bilang Entrepreneur na Dating Empleyado

Online Manila | Sampung Aral na Natutunan ko Bilang Entrepreneur na Dating Empleyado | ni Homer Nievera | Kumusta ka-negosyo? Kasalukuyang nasa Baguio kami ng asawa ko habang isinusulat ko itong pitak na ito. Gabi. Malamig ang panahon. Malakas ang net sa lobby ng hotel na tinutuluyan namin kaya dito na kami muna umupo at nagsingit ng ilang trabaho. Yan ang buhay ng isang entrepreneur. Nasa bakasyon man o nasa bahay, basta kailangan, magtatrabaho. Pero siyempre, sariling oras mo na at ikaw ang boss.

Kung tutuusin, nag-retiro na ako sa mundo ng corporate. Si Sweetie naman ay full-time housewife bago sumabak muli sa trabaho sa aming negosyo noong nakaraang taon. Empty-nesters na din kami (wala ng mga anak sa bahay) kaya kesa walang gagawin at tila tatanda nang mas mabilis, nagkusa na kaming mag negosyo. Ang aming pinagkakakitaan ay sa pamamagitan ng internet. Matagal ko na itong negosyo ngunit noong isang taon ko lang isinama si sweetie ko.

Sa pitak na ito, ibabahagi ko ang aking mga natutunan bilang dating empleyado na naging entrepreneur. Sana may mapulot kayo.

Tara na!

#1 Huwag matakot sumubok

Sabi nga mga matagumpay na entrepreneur, kung di ka susubok, talo ka na agad. Yan ang aking naging adhikain nang ako ay sumabak nag magnegosyo. Ilang beses na din kasi akong nakasubok magnegosyo mula sa mga sideline, consulting, at naging full-time negosyante na nga.

Malaking bagay ang lakas ng loob at pananampalataya sa sarili at sa Diyos kung sasabak ka sa pagnenegosyo. Yan ang una mong sandigan.

Ang susi sa pagsubok ng mga bagong bagay sa sarili man o sa negosyo ay gawin ito sa maliit na sukat muna. Hindi mo kailangang ganap na baguhin ang iyong nais gawin o kasalukuyang negosyo (bagama’t maaaring ganoon ang pakiramdam noong panahon ng pandemya). Ang kailangan mong gawin ay pag-isipan kung anong mga bagay ang iyong ginagawa ngayon na maaari mong palawakin, kung paano mo magagawa ang mga bagay na iyon nang mas mahusay, at kung anong mga bagong bagay ang maaari mong subukan sa maliit at mapapamahalaang sukat lamang.

Ang mahalagang natutunan ko at tip na din na matatawag, ay dahil bumabangon pa lang ang lahat ng negosyo mula sa pandemya, mas malawak ang oportunidad. Mas kakaunti ang isusugal dahil mas kakaunti ang kakumpitensiya, kung meron mang matatawag na ganun.

#2 Mahalaga ang mga koneksyon

Talagang kailang mong gumawa ng mga koneksyon kung magnenegosyo ka. Walang tao ang makapagsasabi na nagtagumpay siya nang wala man lang ni-isang koneksyong nagamit. Ang koneksyon na tinutukoy ko ay mula kapamilya, kaibigan, katrabaho, at yung mga ipinakilala lamang sa iyo.

Huwag mahiya na kailangan mo ng tulong sa pamamagitan ng mga koneksyon. Maaaring dating kaklase, kasama sa organisasyon, o ka-alumni sa kolehiyo – koneksyon pa rin itong matatawag. Sa katunayan, kadalasan ay mas mahusay na tukuyin na kailangan mo ng tulong nang maaga kaysa sa antalahin ito. Kapag mayroon kang hamon na kailangan mo ng suporta, mag-tap sa network mo.

#3 Dalhin ang negosyo online

Siguro ang pinakamalaking aral noong kasagsagan ng pandemya ay ang pagkakaroon ng negosyo online. Di ba halos lahat ng negosyo ay tumigil dahil sa mga lockdown? Tapos naging pangunahing paraan ng pagnenegosyo ay online, kasama na ang pagkakaroon ng mga delivery?

Ang pagkakaroon ng negosyo online (buo man o parte lamang) mula noong 2020, ay naging ganap na kritikal. At ito ay nagsisimula sa pagkakaroon ng mobile-responsive na website. Ito ay isang lugar na pagmamay-ari mo at maaaring idirekta ang mga tao para mas matuto sila tungkol sa kung sino ka at kung anong problema ang nireresolba mo para sa kanila. Simulan ang pagbebenta at pag-aalok ng mga ito sa iyong website gamit ang isang online na tindahan o gamit ang isang Facebook page.

Ang pagkuha ng iyong negosyo online ay hindi lamang nagpapanatili ng iyong kakayahang makipagnegosyo sa iyong mga umiiral nang kostumer. Binubuksan din nito ang iyong negosyo sa mga bagong potensyal na kostumer na maaaring hindi mo naabot dati sa tradisyonal na pamamaraan.

Noong empleyado ako at nag tatrabaho sa mga digital na kumpanya gaya ng Multiply, nakita ko na noon pa kung saan papunta ang mga negosyo dahil paputang online na din ang mga mamimili.

At dahil online na din ang negosyo, isama mo na din ang digital marketing o ang pagmarket gamit ang internet. Nakapaloob dito ang social media, email marketing, SEO, Google at Facebook advertising. Di ko na palalawigin pa ang aspetong ito dahil marami na din akong naisulat sa pitak ko ukol sa mga ito.

#4 Mahalaga ang cashflow at pamamahalaga ng pananalipi

Sabi nga: “cash is king.” Yan naman talaga ang susi sa isang matagumpay na negosyo. Kung hindi maayos ang pamamahala mo ng pananalapi, babagsak ang negosyo mo.

Simple lang naman ang aral ko dito, na sa pamamahala ng maayos na negosyo, ang patuloy na pagsasaayos ng kita at puhunan at dapat isaalang-alang palagi.

Dahil sa dulo, walang negosyo kung walang pera. Ung di ka magaling sa aspetong ito, kumuha ka ng mas may kaalaman. Aysuin ang mga libro ng accounting para maisaayos ang mga pananalapi gayundin sa larangan ng mga bayarin sa gobyerno, LGU at pinagkakautangan kung meron man.

#5 Mahalaga ang sales and marketing

Siyempre naman, ang benta ay mahalaga. Hindi ibig sabihin kung may negosyo ka, sadyang lalapit na lang ang mga mamimili. Ang mahalaga, gawin ang lahat-lahat ukol dito. Kumuha ng mga taong hahawak ng sales at gayundin ang marketing.

Sa linya ng marketing, natutunan kong magkuwento sa iba’t-ibang pamamaraan at channels. Ang pagkakatanda ng mga kostumer sa iyong brand at kung ano ang pagkakatanda nila dito o reputasyon, ang siyang magbibigay ng patuloy na trapiko – sa website o online negosyo at sa tradisyonal na tindahan mo.

#6 Mahalaga ang patuloy at malawak na komunikasyon

Walang negosyo ang magtatagal kung di maayos ang komunikasyon sa mga tauhan at kostumer. Ganyan lang yan halos kasimple isipin ngunit sadyang mahirap gawin nang maayos.

Kritikal sa negosyo ang pakikipag-usap sa mga tao para ang mission at vison ng negosyo ay naipapahatid sa lahat.

Ang pagkakaroon ng feedback mechanism mula sa mga mamimili ay mahalaga upang malaman ang estado ng mga produkto o serbisyo at maging panuntunan sa pag-unlad ng negosyo.

#7 Huwag titigil sa pag-aaral at pagsasaliksik

Knowledge is power. Pinaghahawakan ko ang mga katagang ito mula kay Ernie Baron. Dahil mablis ang pag-ikot ng mundo sa larangan ng pagnenegosyo, dapat updated ka sa maraming bagay. Huwag iisiping alam mo na ang lahat. Dahil pagpapakumbaba na di mo alam ang lahat ang siyang magdadala sa yo ng mga kaalamang magagamit mo sa pagnenegosyo.

#8 Pahalagahan ang team

Kung aalagaan mo ang mga tao, aalagaan nila ang negosyo mo. Sadyang di mo kayang gawin ang lahat. Kailangan mo ng maayos na team. Kaya naman dapat mo silang pangalgaan. Ayusin ang lugar na pinagtatrabahuhan nila. Alagaan ang mga benepisyo para di sila umalis at lumipat.

Maging isang ehemplo sa mga tauhan. Kung nakikita nilang masipag ka, ganun din sila. Ang isang lider ng negosyo ay sinisilip at ginagaya ng mga empleyado. Kung maayos kang lider, malamang, maayos din ang mga tauhan mo.

#9 Paghandaan ang mga di inaasahang pangyayari

Yaang ganyang kaisipan ang natutunan ko sa pandemya. Dumating kasi yun ng walang pasabi at maraming negosyo ang nabigla. Sa totoo lang, 2018 pa nang kami ay nagpasyang gawing work from home ang mga tao. Kaya noong dumating ang pandemya, handa na kami, at lumago pa.

Tandaan na maraming signos ang nagsabing nagbabadya ang isang pandemya, mula kay Bill Gates noong 2015 pa. At nangyari na nga. Pero handa na kami.

#10 Pahalagahan ang integridad

Maraming aspeto ng negosyo ang kaakibat ang pagkakaroon ng integridad sa sarili at sa pagnenegosyo na mismo. Kung matapat ka sa sarili mo, sa mga tauhan, sa mga kostumer, at sa mga partners at pinagkakautangan man – lahat ay magaan gawin.

Sa dulo, ang sandigan mo ay ang iyong salita. Yan din ang magiging puhunan mo upang magtagumpay.

–

Si Homer ay makokontak sa email na chief@negosentro.com